Onze or heeft een adviesaanvraag gekregen in verband met een reorganisatie die binnen onze organisatie zal plaatsvinden. Onderdeel van de reorganisatie vormt het laten vervallen van alle huidige functies, en het opnieuw ‘opbouwen’ van onze organisatie aan de hand van gewijzigde functies. Op deze functies moet het zittende personeel dan solliciteren. Dit vormt allemaal onderdeel van het reorganisatieplan. Wij willen als or graag inventariseren hoe onze achterban hiertegen aankijkt. Dit vinden wij als or — voor het advies dat wij zullen opstellen — van groot belang om te weten. Mogen wij een achterbanraadpleging organiseren? Bestaan hier regels voor?
De WOR bevat geen gedetailleerde regeling voor het achterbanberaad door een or. Voor de achterbanraadpleging is wel een aantal bepalingen uit de WOR relevant. Het gaat dan onder meer om de bepaling van artikel 17 lid 1 (eerste volzin) van de WOR. Op grond van dit onderdeel van artikel 17 moet een bestuurder zijn or het gebruik van de voorzieningen waarover de ondernemer kan beschikken en die de or redelijkerwijze nodig heeft voor het vervullen van zijn taak, toestaan. De or kan op deze voorzieningen ook een beroep doen ten behoeve van de achterbanraadpleging.
Een meer algemene bepaling over de achterbanraadpleging is opgenomen in artikel 17, lid 1 tweede volzin WOR: ‘De ondernemer stelt de ondernemingsraad en de commissies van die raad in staat de in de onderneming werkzame personen te raadplegen en stelt deze personen in de gelegenheid hieraan hun medewerking te verlenen, een en ander voor zover dat redelijkerwijze nodig is voor de vervulling van de taak van de raad en de commissies.’ Deze algemene regel moet in overleg tussen bestuurder en or worden ingevuld. Daarbij dient er dus rekening mee worden gehouden dat de achterbanraadpleging redelijkerwijze nodig is voor de vervulling van de taak van de or.
Wat betekent dit? Er zal bij de invulling rekening worden gehouden met enerzijds de belangen van de ondernemer (organisatorische bezwaren voor de raadpleging, het beslag op werktijd vanwege de achterbanraadpleging) en anderzijds het belang van de or bij het raadplegen van de werknemers: kennis nemen van de opvattingen van het personeel. De or is door het personeel gekozen en vertegenwoordigt dat personeel, en kan derhalve niet los van de inspraak van de werknemers opereren. Als de or goed contact met de achterban onderhoudt, vergroot hij op zijn beurt het draagvlak voor de eigen or-besluiten. Dat komt de medezeggenschap in zijn algemeenheid weer ten goede.
In jullie geval betreft het een voor de onderneming zeer ingrijpend (voorgenomen) besluit, met aanmerkelijke gevolgen voor het gehele personeel of een groot deel daarvan. Dan kan het nodig en functioneel zijn dat (groepen) werknemers de gelegenheid krijgen om in werktijd mondeling geraadpleegd te worden.
Onze bestuurder wil, voordat wij überhaupt onze achterban raadplegen, meedenken over de manier waarop wij deze raadpleging willen doen. Verder wil hij dat wij niet alle informatie over de reorganisatie aan het personeel geven.
Het is aan de or om te bepalen welke informatie hij aan de achterban wil verstrekken; de ondernemer/bestuurder heeft geen zeggenschap over de inhoud van de informatie die de or met zijn achterban wil bespreken. Wél moet de or zich altijd houden aan de geheimhoudingsplicht, zoals vastgelegd in artikel 20 van de WOR. De or bepaalt dus binnen de kaders van artikel 20 WOR welke informatie hij aan de achterban wil verstrekken. De or doet er echter wel verstandig aan om bij deze raadpleging de zorgvuldigheid in acht te nemen. Het kan goed zijn als de or de communicatie voor de achter-banraadpleging van tevoren afstemt met zijn bestuurder. Maar als dat niet gebeurt, kan de bestuurder niet zomaar de or zijn faciliteiten ontnemen waardoor het niet meer mogelijk is voor de or om met zijn achterban te communiceren. Let op: er bestaat tussen de or en de ondernemer geen gezagsverhouding zoals die tussen een werknemer en werkgever. De ondernemer mag die gezagsverhouding dan ook niet aanwenden om de or te beletten zijn achterban te kunnen raadplegen.
