Wij zijn een ondernemingsraad van een kleine gemeente in Gelderland. Onze bestuurder heeft aangekondigd dat hij wil gaan fuseren met een aangrenzende gemeente. Een extern adviesbureau zal in verschillende scenario’s uitwerken hoe de fusie vormgegeven kan worden, aldus onze bestuurder. Uiteraard zal de politiek ook zijn zegje doen hierover. Wij hebben binnen onze gemeente net de afgelopen drie jaar een zeer onrustige periode gehad, met twee reorganisatierondes en bezuinigingen. De medewerkers zijn blij als het even rustig wordt. Nu vernemen wij echter dit nieuws van onze bestuurder. Wij zouden graag een alternatief willen opperen aan onze bestuurder, namelijk: géén fusie. Wellicht wel een vergaande samenwerking op diverse werkterreinen. Als wij een adviesaanvraag ontvangen voor de fusie, kunnen wij dan in het kader van het adviestraject ons alternatief aandragen?
Zeker, dat kan de or juist in een adviestraject doen. De ondernemer is bovendien in het algemeen verplicht om op een door de ondernemingsraad concreet, uitgewerkt alternatief plan in te gaan in zijn definitieve besluit. Met name als het alternatief ook tegemoet komt aan en rekening houdt met de beweegredenen van de ondernemer bij het besluit, zal hij gehouden zijn dat alternatief ook te onderzoeken. Bovendien moet de ondernemer in zijn definitieve besluit helder en inzichtelijk moeten maken hoe hij de verschillende argumenten van de ondernemingsraad en de door hem geopperde alternatieven heeft betrokken in zijn besluitvorming.
Als jullie bestuurder in zijn besluit niet ingaat op jullie alternatieven en verdere argumenten, kan het zo zijn dat een rechter het besluit uiteindelijk als onvoldoende gemotiveerd beschouwd. Dat kan er vervolgens toe leiden dat de rechter van oordeel is dat jullie bestuurder bij de afweging van alle betrokken belangen met in redelijkheid tot het besluit heeft kunnen komen. Dan moet de bestuurder in principe het besluit intrekken en terugdraaien. Of hij ziet dan af van de fusie of hij neemt een nieuw besluit en vraagt daarover opnieuw advies aan de or.
Heeft de ondernemingsraad adviesrecht op het verlenen van een adviesopdracht aan een extern bureau omtrent de voorgenomen fusie?
Ja, daar heeft de or op basis van artikel 25 lid 1 onder n van de WOR adviesrecht op. De adviesopdracht betreft immers een op grond van artikel 25 WOR adviesplichtig onderwerp, een voorgenomen fusie. Let wel, de ondernemingsraad heeft niet alleen adviesrecht op de keuze van de extern deskundige, maar ook over de formulering van de adviesopdracht aan de extern adviseur. Dus bijvoorbeeld op de vraag wat de extern deskundige moet gaan onderzoeken. De ondernemingsraad zou in dat kader kunnen adviseren tevens alternatieven te onderzoeken en in een scenario uit te werken.
Een or kan vaak uit de opdracht aan de extern deskundige al redelijk veel afleiden. Vaak zie je daarin wat de voor de ondernemer (gewenste) te varen koers is. Het kan ook voor de ondernemingsraad aanleiding vormen om op dat moment aan tafel te gaan met bestuurder om procesafspraken te maken. Bijvoorbeeld een planning over wanner de scenario’s kenbaar warden, en wanneer de or de adviesaanvraag over – in jullie geval de fusie kan verwachten.
