Wij zijn twee werknemers, tevens vakbondslid, werkzaam bij een groothandel. In ons bedrijf werken ongeveer 100 werknemers. Er is echter geen ondernemingsraad. Wij komen beiden vanuit een ander bedrijf waar wel een OR was ingesteld en wij stelden dat zeer op prijs. We verwachten ook dat er op korte termijn een grote reorganisatie zal worden aangekondigd, en denken dat het slim is om een or te hebben. Hoe krijgen we dit voor elkaar?
De wet bepaalt dat bij ‘de ondernemer die een onderneming in stand houdt waarin in de regel tenminste vijftig personen werkzaam zijn, een ondernemingsraad moet instellen’. Dit staat in artikel 2 van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Bij de bepaling van de vijftig personen gaat het in de eerste plaats om werknemers die een arbeidsovereenkomst hebben. Het maakt niet uit of het arbeidsovereenkomsten zijn voor bepaalde tijd of voor onbepaalde tijd. Ook is het niet van belang of iemand voltijds of in deeltijd werkt. Uitzendkrachten tellen ook mee wanneer zij minimaal 24 maanden werkzaam zijn in het kader van werkzaamheden van de onderneming.
Indien er geen ondernemingsraad is ingesteld terwijl dat op grond van de wet wel zou moeten, kan iedere belanghebbende de kantonrechter verzoeken om te bepalen dat de ondernemer zich niet houdt aan de verplichtingen van de WOR. Dit eventueel na bemiddeling en advies door de bedrijfscommissie. De kantonrechter kan de ondernemer dan de verplichting opleggen om binnen een bepaalde termijn alsnog een ondernemingsraad in te stellen. Dit verzoek kan door een werknemer worden gedaan, maar ook door een vakbond die leden heeft binnen de onderneming. De bescherming tegen benadeling zoals die geldt voor or-leden geldt ook voor degene die het initiatief neemt om een ondernemingsraad in te stellen.
Indien je als werknemer een ondernemingsraad wenst, dan is het allereerst verstandig om draagvlak te zoeken bij collega’s en dan gezamenlijk het verzoek tot instelling van een ondernemingsraad neer te leggen bij de ondernemer. Het kan ook voor een ondernemer prettig zijn om een ondernemingsraad te hebben, bijvoorbeeld bij reorganisaties of andere grote veranderingen. Mocht de ondernemer hier niet of niet positief op reageren, dan kan de hiervoor genoemde procedure worden gestart bij de kantonrechter, of eerst bij de bedrijfscommissie. Het is te hopen dat een procedure niet nodig is. Mocht een procedure wel nodig zijn en een vakbond is ook in beeld, dan verdient het mijns inziens de voorkeur om gezamenlijk op te trekken. Ook in dit soort gevallen geldt dat je samen sterker staat. Bovendien kun je als werknemer iets meer in de luwte blijven wanneer de vakbond het voortouw neemt. Procederen tegen de eigen werkgever is voor velen, begrijpelijkerwijs, een lastige zaak. Ook al geniet je wettelijke bescherming.
