De Covid-19-crisis heeft ook zijn tol geëist binnen ons bedrijf en we zitten midden in een adviestraject over een reorganisatie, waarbij 20 procent van onze collega’s zijn baan zal verliezen. Onze bestuurder wil een sociaal plan vaststellen. Wat is de rol van de ondernemingsraad hierin?
en reorganisatie valt onder het adviesrecht van artikel 25 van de Wet op de Ondernemingsraden. In de adviesaanvraag moet de bestuurder niet alleen het voorgenomen besluit toelichten en de beweegreden daarvoor geven. De bestuurder moet ook inzicht geven in de personele gevolgen, én toelichten hoe de personele gevolgen worden opgevangen.
Bij een reorganisatie, zeker een van een behoorlijke omvang, denk je al snel aan een sociaal plan. Een sociaal plan is in principe niet verplicht, maar wel gebruikelijk. Ook werkgevers hebben vaak baat bij een sociaal plan, onder meer vanwege het scheppen van draagvlak. Een sociaal plan is een regeling waarin de werkgever beschrijft hoe hij gaat reorganiseren, wat de personele gevolgen zijn en welke (financiële) compensatie werknemers krijgen die door de reorganisatie voor ontslag in aanmerking komen.
In de praktijk zie je dat ondernemingsraden een grotere rol krijgen bij het vaststellen van sociaal plannen. Veel bestuurders vinden het prettig met de ondernemingsraad afspraken te maken. Als ondernemingsraad zal je moeten bespreken of je de positie van onderhandelingspartner wilt innemen, al heb je niet altijd de keuze. Ervaring leert dat or-leden het afsluiten van een sociaal plan spannend vinden, en dat de verantwoordelijkheid voor vertrekregelingen van collega’s als een zware last kan voelen. Voor veel or-leden is dit ook een eenmalige ervaring.
Vakbonden hebben daarentegen veel meer ervaring in dergelijke onderhandelingen en hebben ook andere rechten dan or-leden. Wanneer de vakbonden in beeld zijn en leden hebben binnen de onderneming, kan het verstandig zijn om de onderhandelingen over te laten aan de vakbond. Sowieso zal bij ontslagen van 20 of meer werknemers een melding bij de vakbonden moeten worden gedaan op grond van de Wet Melding Collectief Ontslag.
Indien met de vakbonden wordt onderhandeld over een sociaal plan, wil dit niet zeggen dat de ondernemingsraad buiten beeld is en geen positie meer heeft. In de eerste plaats dient de ondernemingsraad in het kader van het adviesrecht ook een oordeel te vellen over het sociaal plan en dit mee te wegen in het advies. In de tweede plaats zie je dat ondernemingsraad en vakbonden gezamenlijk optrekken in de besprekingen over een sociaal plan, door met elkaar te overleggen en elkaars positie te versterken. Zo kan gezamenlijk een mooi resultaat worden bereikt.
