Wij zijn een or van een dienstonderdeel van een middelgrote gemeente. Ons dienstonderdeel houdt zich bezig met het onderwerp ‘verzuim en re-integratie’. Er ligt een voornemen om dit onderdeel per 1 juli 2014 uit te besteden aan een particuliere organisatie buiten de gemeente. De intentie is om intensieve contacten te blijven onderhouden met deze organisatie. Het rechtspositionele gevolg van de uitbesteding is onder andere dat circa 19 fte’s van de gemeente naar de overnemende organisatie overgaan. Er is geen sprake van overdracht van materiële zaken of huisvesting. De voorbereiding op dit uitbestedingsproces komt nu op gang. Waar moet onze or op letten en op welke momenten in dit proces moet de gemeente de medezeggenschap erbij betrekken?
Een uitbestedingsproces kent vaak verschillende fases. Vaak is er eerst sprake van een oriëntatiefase, waarin een verkenning plaatsheeft van het voornemen tot uitbesteding. In deze fase is de or nog niet in beeld. Daarna volgt meestal een fase waarin de betrokkenen de haalbaarheid van de uitbesteding onderzoeken. In deze fase worden de betrokken partijen gevraagd naar hun mening, de leidinggevenden worden gepolst en soms worden de randvoorwaarden van de uitbesteding uitgewerkt en doorgerekend. Een beschrijving van de bevindingen komt in een zogeheten contourenschets te staan die de medezeggenschap krijgt voorgelegd. Daarna buigt het College van B&W zich erover en neemt een besluit.
Gebruikelijk is dat na een positief besluit van het College van B&W een uitwerking volgt van de belangrijke onderwerpen voor de uitbesteding. Meestal gebeurt dat in de vorm van een bedrijfsplan dat vaak concrete stappen beschrijft om tot de nieuwe situatie te komen. In deze fase bepaalt men ook wat er met de arbeidsvoorwaarden gebeurt. Idealiter leidt dit een (concept-)Sociaal Plan waarover onderhandeling plaatsvindt met de vakbonden. Juristen werken in deze fase ook aan de overeenkomst tot uitbesteding. De medezeggenschap ontvangt een adviesaanvraag over het bedrijfsplan. Het is vervolgens weer aan aan het College van B&W om over dit plan te beslissen.
Na een positief besluit van de politiek start de concrete uitvoering van de uitbesteding. Dan ook zullen de gemeenteambtenaren hun aanstelling verliezen en bij de overnemende organisatie een nieuwe arbeidsovereenkomst krijgen met nieuwe arbeidsvoorwaarden Het voornemen houdt onder andere in dat medewerkers die overgaan naar de andere organisatie geen ambtenaar blijven, maar als reguliere werknemers in dienst treden van de overnemende particuliere organisatie. Hoe kunnen wij als or waarborgen dat hun arbeidsvoorwaarden niet verslechteren?
Zoals hiervoor beschreven komt er een sociaal plan tot stand in het kader van de uitbesteding en de rechtspositionele gevolgen daarvan.Idealiter maakt dit sociaal plan al onderdeel uit van de adviesaanvraag aan de or over de uitbesteding. Als het sociaal plan er nog niet is, kan de or om dat plan vragen op grond van artikel 25 lid 3 van de WOR (welke maatregelen worden er getroffen om de personele gevlogen te ondervangen?).
Om een goed sociaal plan te kunnen opstellen kan het raadzaam zijn om een zogenoemde pakketvergelijking tussen de rechtspositieregeling van jullie gemeente en de arbeidsvoorwaardenregeling van de overnemende organisaties te laten maken. Als uitgangspunt kan dan gelden dat de medewerkers die worden overgedragen er in principe niet op achteruit gaan.
Let overigens op: bij ambtenaren geldt het wettelijk stelsel van overgang van onderneming niet. Het is dus niet zo dat in het geval van overgang van een onderdeel van de gemeente naar een particuliere organisatie de rechten en plichten van de medewerkers automatisch één op één overgaan.
