De or adviseert negatief op een voorgenomen besluit van de ondernemer. Deze negeert dit advies en gaat over tot uitvoering. De or start een procedure bij de Ondernemingskamer (OK).
Feiten
De or van de Unie, een samenwerkingsverband van provinciale ouderenbonden, heeft een adviesaanvraag gekregen over een reorganisatie. Als beweegreden wordt aangevoerd dat de grootste ouderenbond, KBO Brabant, uit de Unie is getreden, gevolgd door vier andere bonden. Als gevolg daarvan en van een aanzienlijke vermindering van subsidies zal de Unie moeten reorganiseren. Bij de reorganisatie zullen tien arbeidsplaatsen komen te vervallen. De or heeft negatief geadviseerd, omdat de financiële analyse onvoldoende is en omdat onduidelijk is hoe de functies en activiteiten zullen worden ingericht. De ondernemer blijft echter bij zijn voornemen en besluit een tiental werknemers een brief te schrijven waarin staat dat het vanwege de reorganisatie noodzakelijk is hun arbeidscontract te beëindigen. De or beschouwt dit als een niet geoorloofde uitvoeringshandeling en start een procedure bij de OK.
Ondernemingskamer
Het is duidelijk dat er een noodzaak tot reorganisatie bestaat en dat haast is geboden. Maar dit doet niets af aan de zorgvuldigheid waarmee het adviesrecht van artikel 25 WOR moet worden toegepast. Nu de Unie onvoldoende heeft uitgelegd waarom een nieuwe indeling van vrijwel alle functies en functie-eisen noodzakelijk is en waarom de begroting 2011 op deze wijze is opgesteld, kan slechts worden geconstateerd dat de ondernemer niet in redelijkheid tot zijn besluit heeft kunnen komen. Daarbij komt dat de Unie aan een aantal medewerkers voorstellen tot vrijwillig vertrek heeft gedaan door het aanbieden van de vaststellingsovereenkomst voordat het adviestraject was afgerond en het besluit was genomen. Daarmee geeft de Unie in strijd met de wettelijke opschortingtermijn uitvoering aan het voorgenomen besluit, terwijl onderdelen daarvan, waaronder het organogram, het aantal arbeidsplaatsen, de functieprofielen en de wijze waarop de functies vervuld zullen worden, nog onderwerp van discussie met de or waren of behoorden te zijn. Deze handelswijze op zichzelf leidt volgens vaste rechtspraak van de OK al tot het oordeel dat de medezeggenschap tekort is gedaan. Daarom wordt het verzoek van de ondernemingsraad tot het stopzetten van uitvoeringshandelingen van het besluit door de ondernemer, toegewezen.
Commentaar
Reorganisatieprocessen staan vaak onder tijdsdruk. De nagestreefde besparingen moeten zo snel mogelijk worden bereikt. In deze zaak geeft de OK duidelijk aan dat dit geen reden is om aan de or voorbij te gaan. Bij reorganisaties spelen grote belangen van personeelsleden. Het is van belang dat de or de gelegenheid krijgt om zijn adviesrecht uit te oefenen, inclusief de mogelijkheid om het besluit te laten toetsen door de OK, zonder dat de ondernemer al met de uitvoering van het besluit is gestart. Het is vaste rechtspraak van de Ondernemingskamer dat het aanvragen van een ontslagvergunning bij UWV-werkbedrijf, het starten van een ontbindingsprocedure bij de kantonrechter of – zoals in dit geval – het starten van de onderhandelingen met individuele werknemers om tot een vertrekregeling te komen, gezien wordt als uitvoering. Uitvoering mag in ieder geval niet voorafgaand aan het besluit plaatsvinden en ook niet tijdens de opschortingtermijn.
Gerechtshof Amsterdam, 3 augustus 2011, LJN BR 4231
Auteur: Loe Sprengers
