In april vorig jaar probeerden de vakbonden een cao voor de distributiecentra van Jumbo af te dwingen door een staking uit te roepen. Jumbo dacht daar anders over. De inzet van Jumbo was: bonden via de achterdeur op straat zetten en de Centrale ondernemingsraad (COR) door de voordeur naar binnen halen. Weg met de cao, weg met de FNV, leve de arbeidsvoorwaardenregeling (AVR), leve de COR.
We zijn een jaar verder en Jumbo heeft de buit binnen: de overgrote meerderheid van het personeel stemde vóór de AVR die is afgesproken met de COR.
In de media zette de FNV Jumbo vervolgens neer als een werkgever die met zijn machteloze loonslaven een dealtje had gesloten. Diezelfde loonslaven snapten maar niet dat een cao toch echt heel iets anders is dan een AVR. Dat laatste is zeker waar: wij juristen kunnen over de verschillen hele boeken volschrijven. Maar de gemiddelde werknemer van Jumbo zal weinig geïnteresseerd zijn in die juridische nuances en simpelweg naar zijn loonstrook kijken: procentje erbij, mooi!
Intussen is Jumbo bepaald niet uniek met zijn AVR. Er zijn steeds meer ondernemingsraden die zelf onderhandelen over hun eigen AVR, simpelweg omdat er geen vakbond binnen het bedrijf te bekennen is. Ik word daar wel eens somber van. Zoals een paar weken terug toen ik bij een personeelsbijeenkomst was bij een bedrijf waar 30 mensen werden ontslagen. Toen ik vroeg: “wie is er lid van een vakbond?” stak er welgeteld één zijn hand op: ik!
Maar alle somberheid op een stokje: misschien moet de vakbeweging zich maar vasthouden aan Bob Dylan:
‘For the loser now
Will be later to win
For the times they are a-changin.’
En als dat niet lukt dan vrees ik het ergste:
‘Then you better start swimmin’
Or you’ll sink like a stone
For the times they are a-changin.’
