HomeActueelPublicatiesOndernemer verplicht ondernemingsraad in te stellen

Ondernemer verplicht ondernemingsraad in te stellen

Geplaatst in
Vaste rubriek in: Rechtspraak voor Medezeggenschap april 2012, 4, p. 3-4

Een ondernemer exploiteert een taxibedrijf met ongeveer 180 werknemers, waarvan 60 lid zijn van de vakbond FNV Bondgenoten.

Zowel de vakbond als een aantal individuele werknemers heeft voor de kantonrechter te Alkmaar gevorderd dat de ondernemer wordt verplicht een ondernemingsraad in te stellen. De zitting van de bedrijfscommissie is niet doorgegaan, omdat de ondernemer liet weten niet te zullen verschijnen. De kantonrechter oordeelt op 22 februari 2012 dat de instelling van een ondernemingsraad op grond van de wet verplicht is en dat de ondernemer zich er niet op kan blijven beroepen dat de verstoorde verhoudingen de instelling daarvan in de weg staat.

Een ondernemingsraad kan juist bijdragen aan het oplossen van die verstoorde verhouding. De ondernemer wordt verplicht uiterlijk 1 juli 2012 een ondernemingsraad in te stellen, op straffe van verbeurte van een dwangsom.
Artikel 2 lid 1 Wet op de ondernemingsraden. Kantonrechter Alkmaar, 22 februari 2012, nr. 3865131E1 VERZ 11-224, LIN BV7026.

Feiten

De ondernemer exploiteert een taxibedrijf, waarin ongeveer 180 personen werkzaam zijn en waarvan ongeveer 60 lid zijn van FNV Bondgenoten. Op 6 juni 2011 is actie gevoerd door enkele tientallen werknemers, ondersteund door de vakbond, om de bestuurder te bewegen een ondernemingsraad in te stellen. Een groep werknemers heeft als voorbereidingsgroep een concept or-reglement opgesteld. De vakbond heeft bij brief van 21 juni 2011 de ondernemer verzocht om medewerking te verlenen aan de organisatie van or-verkiezingen. Op 23 juni 2011 schreef de ondernemer dat men met hem een afspraak kon maken. De directie wilde in samenspraak met de belangstellende medewerkers een plan ter oprichting van een ondernemingsraad maken. Omdat er naar hun mening te weinig schot in zat, hebben de belangstellende medewerkers bij brieven van 5 juli, 27 augustus en 10 september 2011 aangedrongen op een spoedig overleg. Bij brief van 15 september 2011 hebben de vakbond en een aantal medewerkers de Bedrijfscommissie Markt I verzocht te bemiddelen. Omdat de ondernemer mededeelde niet op de geplande bemiddelingszitting van de bedrijfscommissie te zullen verschijnen, is deze zitting niet door gegaan.
Bij brief van 28 oktober 2011 adviseerde de bedrijfscommissie de ondernemer om met onmiddellijke ingang te investeren in het vormgeven van de medezeggenschap binnen de onderneming, in samenwerking met de belanghebbenden (zie RvM 2012-2).
Daarop hebben FNV bondgenoten en een aantal werknemers de kantonrechter gevraagd de ondernemer te verplichten uiterlijk per 1 juni 2012 in de onderneming een ondernemingsraad in te stellen. Op straffe van verbeurte van een dwangsom. De verplichting tot instelling van de ondernemingsraad houdt tevens in de opstelling van een voorlopig reglement en het behulpzaam zijn bij de organisatie van de verkiezingen.
De ondernemer verzocht primair tot afwijzing van het verzoek. Daartoe voerde hij aan dat er overeenstemming is over het feit dat zo spoedig mogelijk een ondernemingsraad moet worden opgericht. De verstandhouding zou echter zodanig zijn verstoord dat een constructief overleg over het gezamenlijk oprichten van een ondernemingsraad niet mogelijk is. Subsidiair verzoekt de ondernemer de zaak aan te houden om een mediationtraject mogelijk te maken.

Oordeel kantonrechter

Nu 60 werknemers lid zijn van de vakbond, is deze aan te merken als belanghebbende in de zin van artikel 36 lid 1 Wet op de ondernemingsraden, zodat de vakbond naleving van de wet kan vorderen. Omdat ten minste 50 personen werkzaam zijn in de onderneming, is de ondernemer op grond van artikel 2 lid 1 Wet op de ondernemingsraden verplicht om, in het belang van het goed functioneren van die onderneming in al haar doelstellingen, een ondernemingsraad in te stellen.
Vanuit het personeel is, ondersteund door de vakbond, vanaf 21 juni 2011 meerdere malen bij de ondernemer aangedrongen om tot instelling van een ondernemingsraad te komen. Nu het om een wettelijke plicht gaat, kan de ondernemer zich er na al die tijd niet op (blijven) beroepen dat een verstoorde verhouding hieraan in de weg staat. Een ondernemingsraad kan juist bijdragen aan het oplossen van een verstoorde verhouding. De ondernemer heeft geen gebruik willen maken van de mogelijkheid van bemiddeling door de bedrijfscommissie. Het verzoek wordt daarom toegewezen. De datum waarop de ondernemingsraad moet worden ingesteld, wordt bepaald op 1 juli 2012. De dwangsom wordt bepaald op 500 per dag dat de ondernemer in gebreke blijft aan de veroordeling te voldoen, tot een maximum van €10.000.

Aantekening

Opmerkelijk is dat de kantonrechter het verweer van de ondernemer, namelijk dat de verstoorde verhoudingen aan behoorlijk overleg over de oprichting van de ondernemingsraad in de weg staan, terzijde schuift met de stelling een dat een ondernemingsraad juist kan bijdragen aan het oplossen van een verstoorde verhouding. Het is niet denkbeeldig dat de verhoudingen juist zijn verstoord door het feit dat de ondernemer talmde met het nakomen van zijn wettelijke verplichting. Die verplichting geldt overigens, ongeacht de verhouding met de werknemers. Het is wel een vraag of de verhoudingen in deze onderneming zullen zijn verbeterd zodra de ondernemingsraad is ingesteld. Ben positieve grondhouding van de ondernemer tegenover de rol van een ondernemingsraad is voor goede medezeggenschapsverhoudingen van groot belang. De Ondernemingskamer heeft ook al een aantal keren geoordeeld dat het in de eerste plaats de ondernemer is die verantwoordelijk is voor een goed verloop van de adviesprocedure (zie ander andere Ondernemingskamer 5 augustus 2011, ARO 2011/ 138). Dit betekent natuurlijk niet dat de ondernemingsraad niet ook zelf alles in het werk zal moeten stellen om van zijn kant een positieve bijdrage te kunnen leveren.
Vakbonden met leden onder de werknemers worden in artikel 36 lid 1 Wet op de ondernemingsraden aangemerkt als belanghebbenden bij de naleving van de bepalingen van de Wet op de ondernemingsraden. Zij kunnen dus uit eigen hoofde bij de kantonrechter een verzoek tot instelling van een ondernemingsraad indienen. De vakbond had er ook voor kunnen kiezen alleen te procederen en zo de medewerkers wat `uit de wind’ te houden tot aan de oprichting van de ondernemingsraad. De betrokken medewerkers worden echter wel beschermd tegen benadeling op grand van artikel 21 Wet op de ondernemingsraden.

Let op

Bij het instellen van een nieuwe ondernemingsraad dient de ondernemer een voorlopig reglement op te stellen op basis waarvan de or-verkiezingen warden georganiseerd. Op grand van artikel 48 Wet op de ondernemingsraden moet de ondernemer de vakbonden horen over het voorlopig reglement. Nadat de ondernemingsraad is ingesteld, kan de ondernemingsraad ingevolge artikel 8 lid 1 Wet op de ondernemingsraden zijn eigen reglement vaststellen.

Deel dit artikel

Besproken rechtsgebieden

Lees meer over de auteurs

Hebt u een vraag?

Neem contact met ons op of laat uw gegevens achter, zodat we u kunnen bellen.

Laat ons u bellen