“Staken levert niks op, daarom doet De Unie dat niet meer. Als argumenten aan tafel niet helpen, dan helpt een polonaise op het Malieveld zeker niet. Wat helpt, is een goed gesprek met de werkgevers over waar ook wij werknemers met dit land naar toe willen”. Deze ferme uitspraken deed de voorzitter van vakbond De Unie onlangs.
Het voeren van collectieve actie is een grondrecht. Een recht dat De Unie nu met een bijna achteloos gebaar overboord gooit als hopeloos ouderwets en niet effectief. De Unie vergeet dat het alternatief van oplossingsgericht en constructief met elkaar spreken, alleen werkt als er sprake is van gelijkwaardige gesprekspartners. En in arbeidsverhoudingen is hier meestal geen sprake van.
De reactie van de FNV op deze uitspraken was voorspelbaar. De FNV had dan ook net weer een mooi succes behaald. Want wie kan zich de actie eind december van de geldtransporteurs van Brink’s niet herinneren? Lege pinautomaten in de jaarlijkse hoogtijdagen van de consument. Brink’s had nog geprobeerd de actie te verhinderen bij de rechter. Maar de rechter gaf de bonden op alle fronten gelijk.
Het recht om collectieve acties te voeren over arbeidsvoorwaarden staat niet in de Nederlandse wet. Dit sociale grondrecht is opgenomen in art. 6 van het Europees Sociaal Handvest. De Hoge Raad heeft in 1986 bepaald dat als een actie valt onder dit artikel, de actie in principe mag. Dit is sinds 1986 de vaste lijn in de rechtspraak. Alleen als bepaalde procedureregels niet zijn gevolgd of als de acties in strijd zijn met de beperkingen die in het Europees Sociaal Handvest staan, zal de rechter de acties verbieden.
Wat had Brink’s aangevoerd om te voorkomen dat de acties doorgingen? Volgens Brink’s zou de actie tot een onaanvaardbare ontwrichting van het betalingsverkeer leiden. Ook zouden er grote veiligheidsrisco’s zijn. De rechter oordeelde echter dat dit allemaal wel meeviel. Belangrijk was dat de FNV had toegezegd geen acties te voeren die de veiligheid in gevaar zouden brengen. Bovendien was de FNV bereid gebleken met Brink’s afspraken te maken over de veiligheid.
Hoe zou het intussen met de werknemers van Brink’s gaan? Op de site van de FNV staat te lezen dat de acties een iets beter sociaal plan hebben opgeleverd. Dit klinkt wel erg magertjes na alle tamtam. Zou De Unie toch een punt hebben? FNV meldt in ieder geval dat de eis voor meer werkzekerheid blijft staan en dat nog nieuwe acties kunnen volgen. En ik heb zo het vermoeden dat deze niet bestaan uit “goede gesprekken”…
