Onze directie formuleert momenteel nieuwe uitgangspunten voor onze organisatie. De centralisatie van onze organisatie vormt één van de uitgangspunten. Deze uitgangspunten zijn in een informele sessie met ons heel algemeen besproken. Er ligt nu een beleidsstuk over de centralisatie, opgesteld door onze directie samen met de afdeling Human Resources. Moet hierover op grond van artikel 25 WOR advies worden gevraagd?
De vraag die voorligt is feitelijk of er sprake is van een beleidsvoornemen of van een voorgenomen besluit. Het verschil zit m erin dat wanneer het een beleidsvoornemen is, er nog geen verplichting is voor de ondernemer om advies te vragen. Maar zodra het beleidsvoornemen concreet wordt, en wordt vormgegeven in maatregelen die genomen gaan worden om het gestelde doel te bereiken, zal er sprake zijn van een voorgenomen besluit. Als in het beleidsstuk de centralisatie zeer gedetailleerd wordt benoemd, beschreven en geconcretiseerd zal er sprake zijn van een voorgenomen besluit en niet meer van ‘slechts’ een beleidsvoornemen. En dus ontstaat de verplichting tot het doorlopen van een adviesprocedure ex art. 25 lid 1 WOR.
Op zich willen wij als ondernemingsraad ook graag al meepraten in het voorstadium, het stadium van het beleidsvoornemen. Hoe kunnen wij dit voor elkaar krijgen?
Jullie hebben kennelijk wel al de uitgangspunten mogen aanhoren. Als een bestuurder de ondernemingsraad niet actief bij het vormen van beleid betrekt, kan deze het in ieder geval als onderwerp op de overlegvergadering plaatsen. Artikel 23 lid 2 WOR bepaalt immers dat op de overlegvergaderingen aangelegenheden de onderneming betreffende worden besproken ten aanzien waarvan de or of de ondernemer overleg wenselijk achten. Daarnaast kan een or ook via artikel 23 lid 3 WOR een eigen initiatiefvoorstel maken. Dat voorstel moet dan ten minste een keer in een overlegvergadering worden besproken waarna de ondernemer schriftelijk en met redenen omkleed zijn beslissing kenbaar moet maken.
In hoeverre kunnen wij ervan uitgaan dat het beleidsvoornemen dezelfde inhoud heeft als het uiteindelijk te nemen besluit?
Met andere woorden, maakt het nog wat uit als het voorgenomen besluit afwijkt van het naar buiten gebrachte beleidsvoornemen? In het algemeen kan worden gesteld dat algemene strategische plannen die van invloed zijn op de toekomst van de onderneming, betrokken moeten worden bij adviesaanvragen die hierop betrekking hebben. Dit is helemaal zo als de ondernemingsraad niet heeft geadviseerd op grond van artikel 25 WOR over de strategische beleidsplannen. Hij moet dus bij de adviesaanvraag de strategische plannen en beleidsvoornemen bij het advies te betrekken. Als de ondernemingsraad niet op de hoogte was van of betrokken was bij de vorming van het beleid, dan mag hij dit juist volledig bij de advisering betrekken. Als het voorgenomen besluit afwijkt van het beleidsvoornemen, raad ik jullie aan om te vragen naar de motieven voor deze afwijking. Hier ligt voor de bestuurder een motiveringsplicht.
Als de or over het beleidsvoornemen al een heleboel kritische opmerkingen heeft geplaatst bij de bestuurder, moet hij dat dan toch weer opnieuw doen als er formeel advies wordt gevraagd. Of mag hij verwijzen naar de eerdere kritische opmerkingen?
Aangezien het advies van de ondernemingsraad het belangrijkste stuk is in de procedure, is het van groot belang dat dit stuk zo helder mogelijk alle standpunten van de or verwoord. Daartoe behoren tevens de vragen die de or nog heeft, het noemen van de vragen die zijn gesteld, maar niet beantwoord door bestuurder, de alternatieven die de ondernemingsraad aanwezig acht, al met al, zijn volledige standpunt over het voorgenomen besluit. In een eventuele beroepsfase bij de Ondernemingskamer kan een or niet met nieuwe argumenten komen. De Ondernemingskamer zal deze nieuwe argumenten in iedere geval niet meewegen in zijn besluitvorming. Dat hangt samen met het feit dat de rechter beoordeelt of de ondernemer in redelijkheid tot het besluit heeft kunnen komen aan de hand van de stellingen die door de ondernemingsraad in zijn advies zijn geformuleerd op het moment dat de ondernemer het besluit moest nemen.
Dus let op, ook al heeft de or al vaak mondeling zijn mening gegeven over het beleidsplan, laat het toch ook terugkomen – schriftelijk – in het uiteindelijke advies!
