Onze onderneming verkeerde lange tijd in zwaar weer, en de salarissen zijn al vijf jaar ongeveer gelijk gebleven. Inmiddels gaat het weer voor de wind en willen werknemers het salarishuis hierop aanpassen. Ook onze bestaande bonusregeling wordt onder de loep genomen. Heeft de or een positie ten aanzien van bonusregelingen?
Het economisch tij lijkt in v kan aanleiding zijn om een bonusregeling in te voeren of bestaande bonusregelingen te willen eel bedrijven gekeerd. Dit wijzigen. Sommige bonussen zijn grotendeels afhankelijk van een individueel resultaat, en daar hoort bij dat individuele prestaties ertoe kunnen leiden dat een werknemer extra salaris ontvangt. Er zijn ook bonussen die meer afhankelijk zijn van de prestaties van (een onderdeel van) de onderneming. Geregeld zie je een tussenvorm, waarbij werknemers i) bij voldoende resultaat van de onderneming ii) een bonus krijgen die afhangt van het eigen resultaat.
De vraag of een wijziging van een bonusregeling onder het instemmingsrecht van de or valt, is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Een wijziging van een bonusregeling kent twee aspecten: Enerzijds is dit een wijziging in de primaire arbeidsvoorwaarden. Over het algemeen heeft de or daarop geen instemmingsrecht. Anderzijds bepaalt artikel 27 van de WOR, dat de wijziging van een beloningssysteem onder het instemmingsrecht valt. Een beloningssysteem is een systeem volgens welke beloningen worden berekend en aan bepaalde functies worden toegekend. Het gaat dan om de rangorde van de beloningen, zoals de indeling in loonloongroepen of salarisschalen.
Wanneer de wijziging van een bonusregeling een wijziging in het beloningssysteem betreft, valt het dus onder het instemmingsrecht. Heeft de wijziging slechts betrekking op de hoogte van de bonusuitkering, dan valt het er niet onder. In de praktijk is het niet altijd duidelijk of een wijziging van een bonusregeling onder het instemmingsrecht valt en worden hierover zelfs procedures gevoerd. Vooral wanneer bonussen lager worden door een wijziging, zullen ondernemers huiveriger zijn om een wijziging ter instemming aan de or voor te leggen.
Los van de vraag of een wijziging van een bonusregeling aan de or ter instemming moet worden voorgelegd, speelt de vraag of een werknemer individueel aan de wijziging kan worden gehouden. Dat zal onder meer afhangen van hetgeen in de arbeidsovereenkomst staat. Bij een wijziging van de bonusregeling geldt in elk geval dat er goede redenen moeten zijn voor deze aanpassing. Ook hier geldt dat werknemers zich niet snel zullen verzetten tegen een hogere bonusuitkering. Discussies hierover ont staan pas wanneer de bonus minder wordt. Na zeven magere jaren komen er wellicht weer zeven vette jaren, en zullen dit soort vraagstukken veel minder gaan spelen dan in de afgelopen jaren.
