De or van een (dochter-) luchtvaartmaatschappij vindt dat er in twee gevallen advies aan hem gevraagd moet worden door de moederorganisatie. Een typisch geval van medeondernemerschap.
VLM Nederland is een dochter van VLM België en maakt onderdeel uit van de Air-France-KLM-groep. Daartoe behoort ook City jet. Het statutaire doel van VLM Nederland is het verrichten van personen- en vrachtvervoer per vliegtuig.
De or vindt dat hem advies moet worden gevraagd over twee besluiten:
a) wijziging van de statuten; waarbij de doelomschrijving wordt veranderd in het aangaan van arbeidsovereenkomsten met en inhuren, uitlenen en detacheren van werknemers en onderhandelen over arbeidsvoorwaarden en cao’s voor VLM België
b) aangaan van een leaseovereenkomst met Cityjet op basis waarvan VLM België aan Cityjet vijf vliegtuigen met crew, onderhoud en verzekering verhuurt.
Ondernemingskamer
De OK vindt beide besluiten adviesplichtig. De or heeft terecht gesteld dat VLM Nederland opereerde als luchtvaartmaatschappij, met voor haar rekening en risico geëxploiteerde Iijndiensten/routes. Uit de wijziging van het statutaire doel wordt afgeleid dat VLM Nederland nu nog slechts als een personeelsmaatschappij voor VLM België opereert. Dit betekent een belangrijke wijziging van de bedrijfsactiviteiten.
De OK geeft aan dat het tweede besluit onder meer tot gevolg heeft dat VLM Nederland geen zeggenschap meer heeft over de voor rekening en risico van VLM België en Cityjet uit te voeren vluchten en dat de or daarbij geen medezeggenschapsrechten meer kan uitoefenen. De or heeft de procedure aangespannen tegen zowel de ondernemer als VLM België. Deze is te beschouwen als medeondernemer. Het commercieel beleid van VLM Nederland wordt niet door VLM Nederland bepaald. Het commercieel comité wordt beheerst door VLM België, in samenspraak met andere concernvennootschappen. Voorts is VLM België de enige aandeelhouder en bestuurder van VLM Nederland en VLM Nederland verricht in het nieuwe bedrijfsmodel slechts werkzaamheden voor concernmaatschappijen, zodat hij daarvan financieel afhankelijk wordt. Dit alles maakt dat VLM België een positie inneemt die haar stelselmatig een zodanige invloed op de besluitvorming bij VLM Nederland verschaft, dat de onderneming van VLM Nederland mede door VLM België in stand wordt gehouden.
Commentaar
Binnen concernverband kan het zijn dat besluiten die de onderneming betreffen door andere rechtspersonen worden genomen dan de ondernemer waarmee de or te maken heeft. In de rechtspraak zijn hiervoor oplossingen gezocht. Een daarvan is medeondernemerschap. Daarvan is sprake als een andere rechtspersoon een dusdanige invloed uitoefent binnen de onderneming, dat hij feitelijk deze mede . in standhoudt. Daar is deze zaak een mooi voorbeeld van. Het gevolg is dat de co-piloot die (mee) aan de stuurknuppel zit, geen besluiten mag nemen, voordat de or om advies is gevraagd .
Hof Amsterdam, 14 oktober 2010, ARO 2010/166
