Wij zijn de ondernemingsraad van een groothandel. Onze bestuurder heeft ons in een algemeen overleg terloops laten weten dat er in de toekomst het een en ander zal gaan veranderen in onze pensioenregeling. Dit zou te maken hebben met de lage rentestand. Wij worden hier verder niet bij betrokken. Klopt dit wel?
De interesse van werknemers in pensioenzaken is de afgelopen jaren flink toegenomen. Veel werknemers realiseren zich inmiddels dat pensioen een belangrijk onderwerp is waar je je niet pas vlak voor het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd mee bezig zou moeten houden. Deze belangstelling is goed te begrijpen, nu het thema geregeld in het nieuws komt en nu duidelijk is dat een goed pensioen niet altijd vanzelfsprekend is. De or heeft op grond van artikel 27 van de WOR een instemmingrecht op een aantal aangelegenheden. Op grond van dit artikel moet de ondernemer instemming van de or hebben wanneer hij een pensioenovereenkomst wil wijzigen. Het instemmingsrecht op het terrein van de pensioenen is breed. Het kan bijvoorbeeld gaan over wijzigingen in het soort regeling, pensioenleeftijd, opbouwpercentages en franchise. Het instemmingsrecht op pensioenen is niet van toepassing wanneer de pensioenregeling verplicht wordt uitgevoerd door een bedrijfstakpensioenfonds of wanneer de pensioenregeling op detailniveau is afgesproken met de vakbonden.
Het is voor de ondernemingsraad van belang om na te gaan of er sprake is van een instemmingsrecht. Indien dat het geval is, zal de ondernemingsraad de bestuurder er zo spoedig mogelijk op moeten wijzen dat wijzigingen zonder instemming van de or niet doorgevoerd kunnen worden. Bij de besprekingen over pensioenaangelegenheden is het raadzaam om een deskundige in te schakelen. Het onderwerp pensioen is een lastige aangelegenheid en voor veel or-leden een onderwerp waarmee ze slechts zeer beperkt in aanraking komen. Deskundigen kunnen ook doorrekenen wat bepaalde wijzigingen in pensioenregelingen voor effect hebben op het later te ontvangen pensioen. Daarnaast kan de ondernemingsraad zich uiteraard ook zelf laten scholen op dit onderwerp.
Als de or instemt met een wijziging, dan bindt dit doorgaans niet automatisch de individuele werknemer. Dit betekent dat de werkgever de instemming van de werknemer nodig heeft. Indien de werknemer weigert in te stemmen met de voorgestelde wijziging, of indien de werkgever de voorgestelde wijziging zonder instemming van de werknemer doorvoert, kan dit onderwerp worden van een gerechtelijke procedure. Uit de jurisprudentie volgt, dat de instemming van een ondernemingsraad een belangrijk aspect is dat de rechter meeweegt in het oordeel of een wijziging zonder instemming van de werknemer redelijk is. Er is dus een groot belang om als or alert te zijn en je goed te laten informeren over pensioenkwesties.
