Onze ondernemingsraad bestaat uit zeven leden. Onlangs is er binnen de organisatie gereorganiseerd en één onderdeel van onze organisatie wordt overgeheveld naar een ander bedrijf. De bij dit onderdeel werkzame werknemers gaan mee over naar de overnemende partij. Er is ook een or-lid bij dat mee overgaat naar het andere bedrijf. Zijn arbeidsovereenkomst met onze organisatie eindigt daarom. Hij zal dus niet meer bij ons werkzaam zijn en daarom ook niet meer in de or kunnen zitten. Hoe moeten wij hiermee omgaan?
Het kan voorkomen dat een or-lid zijn or-lidmaatschap beëindigt en uit de ondernemingsraad gaat, of dat een or-lid geen werknemer meer is binnen de onderneming waarin de or is opgericht. Dan ontstaat er daardoor een tussentijdse vacature in de ondernemingsraad.
De meest gebruikelijke oplossing is deze tussentijdse vacature op te vullen met de medewerker die volgens de uitslag van de laatstgehouden verkiezing als eerste in aanmerking komt voor de vrijgekomen plaats binnen de or. Afhankelijk van het kiesstelsel is dat in het zogenaamde personen-stelsel degene die bij de laatste verkiezingen na de laatste gekozen kandidaat de meeste stemmen heeft gekregen. In het zogenaamde lijstenstelsel zal het opvolgende or-lid zijn diegene die voor een zetel in aanmerking zou zijn gekomen als aan de lijst van het vertrekkende or-lid één zetel meer zou zijn toegekend. Het ligt voor de hand dat de ondernemingsraad op zo kort mogelijke termijn een opvolgend or-lid aanwijst, bijvoorbeeld binnen een maand na het vertrek van het or-lid.
Als blijkt dat er toch geen opvolger uit de eerdere verkiezingen voorhanden is (een eventuele opvolger kan ook weigeren), is het raadzaam om toch tussentijdse verkiezingen te laten plaatsvinden. Dit laatste raad ik overigens af als er binnen zes maanden algemene verkiezingen plaats zullen vinden.
Overigens is er geen sprake van een tussentijdse vacature een or-lid tijdelijk, maar wellicht wel langdurig afwezig is, bijvoorbeeld wegens ziekte. Bij langdurige afwezigheid kan de ondernemingsraad wel voorstellen aan het afwezige or-lid – in het belang van de uitvoering van de wettelijke taken van de or – dat deze zijn lidmaatschap vrijwillig beëindigt, om plaats te maken voor een ander. Dit zal alleen bij kleine or’s spelen.
Kan de ondernemingsraad wel door met zijn werk ondanks de openstaande vacature en tijdelijke onderbezetting? En kan de or nog wel rechtsgeldig besluiten nemen?
Dit is afhankelijk van wat er is vastgelegd in het or-reglement over het zogenaamde quorum. Hoeveel or-leden moeten er aanwezig zijn om te kunnen vergaderen en te kunnen stemmen over aan de orde zijn de besluiten binnen de or? Gebruikelijk is dat in het reglement van de or is opgenomen dat meer dan de helft van het formele aantal leden aanwezig moet zijn om een ‘geldig’ or-besluit te nemen.
Het is evident dat als de or vanwege de openstaande vacatures niet meer kan beslissen, de vacature zo snel mogelijk moet worden ingevuld. Het is niet per definitie zo dat de besluiten die zijn genomen zonder het volgens het or-reglement benodigde quorum niet geldig zijn, of nietig. De WOR stelt nergens dat besluiten genomen door een ondernemingsraad zonder benodigd quorum nietig zijn. Alleen als een betrokkene een gerechtvaardigd belang heeft bij het terugdraaien van een besluit van de or, kan deze verzoeken dit besluit als niet rechtsgeldig te beschouwen. Toch raad ik de ondernemingsraad aan – ondanks de onderbezetting in de or – de wettelijke taken en bevoegdheden te blijven uitoefenen. Anders ontstaat er een lacune in de medezeggenschap en dat is zeer onwenselijk. In de tussentijd moet de ondernemingsraad ervoor zorgen dat de vacature zo snel mogelijk wordt ingevuld.
